ATIK SU: HİÇ DUYMADIĞINIZ ENERJİ KAYNAĞI

Tarih: 6 Aralık 2021

Günümüz gerçekliğinde bir sorun ile karşı karşıya kalmaktayız. Bu sorun ise artan enerji ihtiyacı. Peki ya potansiyel enerji kaynağı olan atık suyun her gün evlerimizdeki giderlerden akıp gitmesine dur diyemememiz? Bu yıl Dünya Su Günü’ nde de atık suyun yaratabileceği dezavantajları ve problemleri üzerinde duruldu. Atık su; insan, tarım ve endüstriyel atıkları tarafından kirlenen su olarak tanımlanmakta. Bir sorun olarak değerlendirilen ve atık suyun kanalizasyondaki organik maddelerle karıştıktan sonra İngilizce “sludge” olarak adlandırılan çamur ya da lağım pisliği, “sludge to energy” sistemleriyle potansiyeline ulaşabilir.

Atık Su Enerjiye Nasıl Dönüşür?

Organik bir madde, oksijenle zenginleştirilmiş bir ortamda ayrıştırıldığında ortaya metan gazı çıkar. Bu metan gazı atmosfere salınmak yerine depolanırsa enerji üretmek için kullanılabilir.

Kanalizasyon sistemleri katı sludge’ toplayarak atık suyu arıtmaya başlar. Bu toplanan maddeler termal hidroliz adı verilen bir ön arıtmadan geçerek üretilen metanın maksimum seviyede olması sağlanır. Ardından arıtılan atığın anaerobik çürütücüye geçmesi sağlanır. Bu aşamada parçalanma tamamlanır. Ortaya çıkan ürün metanca zengin gaz ya da biyogaz olarak adlandırılır. Bu gaz ileriki aşamalarda işlenmeye devam ederse doğal olarak oluşabilir ya da halihazırda bulunduğu koşullarda enerji üretmek için kullanılabilir.

Başka Hangi Atıklar Enerjiye Dönüşebilir?

Gübre ve yemek artıkları ya da restoranlardan gelen yağ atıkları da enerji üretimi için kullanılabilir. Bu atıklar ayrı ayrı kullanılabildiği gibi metan üretiminin kapasitesinin arttırmak için beraber karıştırılarak da kullanılabilir.

Atık Suyu Enerji Üretimi İçin Kullanmanın Faydaları Nelerdir?

Çamurdan enerji üreten sistemler (sludge to energy systems) dünyada karşılaştığımız birçok ekonomik ve çevresel sorunların çözümünde anahtar bir role sahiptir.

Metan gazının küresel gaz emisyonundaki yüzde 16’lık payı düşünülürse metanın atmosfere salınmaması iklim değişikliğinde önemli bir anlam ifade edebilir.

Çoğu gelişmekte olan ülkede atık su veya atıkların yönetiminde bazı sorunlar yaşanıyor. Bu ülkelerde toksik atık sular bir arıtmadan geçmeden yakındaki sulara aktarılıyor. Bu çevresel bir sorun olduğu gibi insan ve canlı hayatını da olumsuz etkiliyor. Atık sudan enerji üretimi yöntemiyle, atık suyun potansiyeli görülürse bu sular denizlere veya göllere karıştırılmayabilir.

Bu tarz bir enerji yöntemi benimsenerek pahalı ve çevreye pek çok zararı bulunan fosil yakıtların kullanımı azaltılabilir.

Peki Nerede Gerçekleşiyor?

Ne kadar “sludge-to-energy” sistemleri hayatımızın bir parçası olmasa da hız kesmeden dünyanın farklı yerlerine yayılmaya başladı bile. Örnek vermek gerekirse; Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Brezilya, Arjantin ve Norveç bunlardan sadece birkaçı.

Atık yönetimi genellikle bölgesel gerçekleştiğinden bu kararı vermek ve sürdürmek lokal belediyelerin görevidir. Ancak küresel bakışla yaklaştığımızda metan emisyonun tüm Dünya’yı ilgilendiren ve tüm Dünya’ nın çözüm bulması gereken bir konudur.

2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bu sistem ile günlük 300 arabanın enerji ihtiyacı karşılanabilir. Tesiste üretilen gazların satışıyla tesis yıllık 1.5 milyar dolardan fazla gelir sağlayabiliyor.

Sonuç olarak Dünyamızı daha yaşanabilir seviyelere getiren her sisteme bir şans verilmelidir. Bu sayede daha sürdürülebilir bir hayata kavuşabiliriz. Atık su gibi her gün hepimizin ürettiği ama üzerine düşünmediğimiz atıklar, araştırmalar sayesinde üzerine yeterli ilgiyi çekiyor. Bu tür küresel problemlerin çözümlerini üretebilmek dileğiyle…

Yazar: Melike İrem Özdemir

Kaynakça

Sludge to Energy: An Environment-Energy-Economic Assessment of Methane Capture from Sludge in Xiangyang City, Hubei Province