FUKUŞİMA FACİASI — BÖLÜM 1
Tarih: 24 Ekim 2021
11 Mart 2011, saat 14.46
11 Mart artık Japon halkı için korku, endişe ve stres anlamına geliyor; özellikle de Fukuşima için. Felaketin ardından 10 yıl geçti ama hala binlerce insan evine geri dönemedi. Nükleer enerji konusunda ise halk tedirgin.
Olayın Oluşumu
Öncelikle biraz geriye gitmemiz gerekiyor. 2. Dünya Savaşı sonrası revaça geçen nükleer enerji, fosil kaynakları olmayan ülkelere bir fırsat sunuyordu. Japonya bu fırsatı değerlendirip diğer ülkelerden petrol ve doğal gaz almak istemiyordu. Fosil kaynaklara vereceği parayı nükleer enerjiye fonlamak adına çalışmalara başlayan Japonya, 1954 yılında nükleer enerjiye 230 milyar Yen bütçe ayırdı. Savaş sonrası ekonomisi dağılan Japonya, nükleer enerji ile birlikte tahmin edilenden daha fazla bir ivme yakaladı ve hızla yeni santral inşaat çalışmalarına koyuldu. 1967 yılında TEPCO (Tokyo Electric Power Company) Fukuşima’ ya Daiçi Nükleer Santrali’ ni kurdu. Halka nükleer enerjinin çok yararlı olduğunu, elektrik üretimini bu şekilde sağladıklarını, elektrik kesintilerini minimuma indirdiğini ve enerji konusunda dışa bağımlı olmadıklarını anlatarak hep olumlu yanlarına değinen Japon hükümeti; çıkabilecek problemleri veya nükleer enerjinin olumsuz yanlarını söylemekten kaçınıyordu. Fakat hesaba katılmayan bir olay oldu. 2011’ de son 1000 yılın en büyük depremi Kuzeydoğu Japonya’da meydana geldi. 9 şiddetindeki deprem, ülkenin kıyı çizgisini 2.5 metre kaydırdı ve ülkeyi 90 santimetre aşağı çekti. Deprem ABD, Pekin, Küba ve Meksika kıyılarından dahi hissedildi.
Daiçi Nükleer Santrali’ nin 1,2 ve 3 numaralı reaktörleri aşırı ısınma ile eridi. 4. reaktör ise hidrojen patlaması ile infilak etti. Nükleer acil durumda Çernobil ile aynı dereceye sahip olduğuna karar veren hükümet, Rusya gibi hata yapmadı ve Fukuşima’ nın derhal boşaltılması adına kolları sıvadı. Tahliye alanını, patlama noktasının 20 kilometre yarıçapında bir çemberin içine alarak belirlediler.
Uyarı İşaretleri
Olaydan tam 13 yıl önce santralde çalışan bir işçi, reaktörlerin birinde çatlaklar tespit etti. TEPCO ise işçiye görmezden gelmesi gerektiğini söyledi. İşçi, durumu hükümete haber verdi ve hükümet durumu düzeltmesi için TEPCO’ya süre verdi. TEPCO işçiyi çıkardı ve hükümete de durumu düzeltmişler gibi gösterdiler.
TEPCO’ nun sorunu çözmesi için reaktörleri kapaması ve çatlakları acilen onarması gerekiyordu. Ayrıca tsunami ve deprem için de bütçe ayırmalılardı ama üretime devam ederek daha çok para kazanmayı tercih ettiler. TEPCO, olası bir tsunami ve deprem felaketinin reaktörleri hiç etkilemeyeceğini düşünüyordu çünkü nükleer tesislerin önünde 6 metrelik dalgaların aşamayacağı ve yıkamayacak kadar sağlam duvarlar vardı. 2011 yılındaki deprem ile 17 metre boyunda dalgalar oluştu ve TEPCO’ nun ihtimal vermediği senaryo gerçekleşti.
Olay sonrası -2011 yılı bitmeden- Japon hükümetine yeterince denetlememesi ve pasif tutum izlemesi nedeniyle 14 farklı dava açıldı.
Tokyo Yüksek Mahkemesi, felaketten 10 yıl sonra TEPCO ve eski hükümet yetkililerini ihmalkar ve hatalı olduğuna karar verdi. Bu yüzden Fukuşima’ dan taşınan insanlara tazminat ödemeleri onaylandı.
Felaket Sonrası
Santral ve çevresi radyoaktif bölge ilan edildi. Deprem ve tsunami yüzünden binlerce insan öldü. Birçok kasaba haritadan silindi. Radyasyon yüzünden insanlar ölmese de pek çok kişi işsiz kaldı. Bölge etrafında balıkçılık ve çiftçilik yapanlar artık yapamayacaklardı çünkü deniz ürünleri, meyveler, sebzeler radyasyon yüzünden denatüre olmuşlardı. Elektrik üretimi azaldı, kesintiler sıklaştı. Fosil yakıtlara daha fazla ihtiyaç duyulmaya başlandı. Fukuşima felaketi ile evlerinden tahliye olanların 2.200’ü strese bağlı hastalıklar, travmalar ve nöbetler sonucu hayatını kaybetti. Fukuşima Tıp Üniversitesi’ nin yayınladığı rapora göre 2011’ den 2021 yılına kadar olan süreçte en çok rastlanılan hastalıklar şunlardır:
-Kontrolsüz kanamalar
-Kırık kemik iliği
-Öfke nöbetleri
-Cilt kabarmaları
-Yanıklar
Bu hastalıkların pek çoğunun kaynağının radyasyon olduğu tespit edildi.
Japonya’ da hala 9 nükleer santral aktif olarak çalışıyor. Halkın çoğunluğu reaktörlerin kapanmasını ve nükleer çalışmaların yapılmamasını istiyor. Japon hükümeti, bölgenin temizlenmesinin en iyi ihtimalle 2051 yılında biteceğini açıkladı. Tarım için kullanılamayacak hale gelen sahaları temiz enerji sahası yapıp çiftçilere ve balıkçılara yeni istihdam yaratmayı planlayan hükümet; aynı zamanda güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, biyoenerji gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına daha fazla yatırım yapacaklarını açıkladılar.